Η υποκλοπή των τηλεφωνικών συνομιλιών του Νίκου Ανδρουλάκη από την Ε.Υ.Π. κατά τη διάρκεια της εσωκομματικής προεκλογικής περιόδου του ΠΑ.ΣΟ.Κ./ΚΙΝ.ΑΛ. συνιστά εκτροπή μείζονος σημασίας, χωρίς προηγούμενο σε όλη την περίοδο της μεταπολίτευσης.

Παραβιάσεις του απορρήτου της επικοινωνίας είναι πιθανό ότι συνέβησαν και άλλες φορές στο παρελθόν, αλλά οι μυστικές υπηρεσίες του κράτους δεν είχαν αποθρασυνθεί σε τέτοιο σημείο ώστε να ζητούν γραπτώς άδεια για να παρακολουθήσουν αρχηγό (ή υποψήφιο) κόμματος της αντιπολίτευσης, ούτε οι αρμόδιοι εισαγγελείς είχαν φθάσει σε τέτοιο σημείο υποταγής στην κυβέρνηση ώστε να υπογράψουν σχετικό ένταλμα, καταπατώντας τα άρθρα 19 παρ. 1 και 61 παρ. 3 του Συντάγματος (αφού ούτε λόγοι εθνικής ασφάλειας μπορεί λογικά να συνέτρεχαν, ούτε επιτρέπεται παρακολούθηση βουλευτή ή ευρωβουλευτή).

Είναι φανερό ότι πρόκειται για μια κυβέρνηση που δεν σέβεται ούτε τους στοιχειώδεις δημοκρατικούς κανόνες και για μια δικαιοσύνη ανήμπορη να εγγυηθεί την τήρηση του Συντάγματος.

Το σκάνδαλο των τηλεφωνικών υποκλοπών, οι διαστάσεις του οποίου μόλις τώρα έχουν αρχίσει να διαφαίνονται, αμαυρώνει τη διεθνή εικόνα της χώρας και ακυρώνει το κυβερνητικό αφήγημα της επιστροφής στην ευρωπαϊκή «κανονικότητα» με το τέλος των μνημονίων κ.ο.κ..

Ούτως ή άλλως, ακόμη και στα προηγούμενα χρόνια, από το περιεχόμενο των ετήσιων εκθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κατάσταση του κράτους δικαίου στα μέλη της Ένωσης, τις βαθμολογίες διεθνών παρατηρητών για τον σεβασμό των κρατών στις ατομικές και πολιτικές ελευθερίες, την έκταση της διαφθοράς κλπ., προέκυπτε μια μάλλον απαισιόδοξη εικόνα για τη λειτουργικότητα των συνταγματικών θεσμών την Ελλάδα, κάπως καλύτερη από την αντίστοιχη π.χ. για την Ουγγαρία ή την Πολωνία, αλλά σε μεγάλη απόσταση από χώρες όπως η Σουηδία ή η Φινλανδία.

Το να παρακολουθεί όμως η κυβέρνηση, μέσω των κρατικών μυστικών υπηρεσιών, κόμματα της αντιπολίτευσης συνιστά παραβίαση των διεθνώς αποδεκτών προτύπων δημοκρατικής συμπεριφοράς σε τέτοιο βαθμό, ώστε π.χ. οι New York Times να κάνουν λόγο για «πασιφανή σαπίλα στην καρδιά της Ελλάδας», υπονοώντας τον πρωθυπουργό της.

Συνεπώς αποκλειστικά εκείνος είναι σε θέση να αντιμετωπίσει την κατάσταση, σταματώντας να κρύβεται πίσω από αστειότητες για άγνοια, «νόμιμη επισύνδεση» κ.ο.κ. και αναλαμβάνοντας την αντικειμενική πολιτική του ευθύνη, δηλ. παραιτούμενος από το αξίωμά του. Η (ατομική) παραίτηση του πρωθυπουργού εννοείται πως θα συνοδευόταν από την εκλογή νέου πρωθυπουργού από την κοινοβουλευτική ομάδα του κυβερνώντος κόμματος κατά το άρθρο 38 παρ. 2 Συντ., όπως είχε συμβεί τον Ιανουάριο του 1996, μετά την παραίτηση (για λόγους υγείας) του Ανδρέα Παπανδρέου.

Κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις θα ήταν στη συνέχεια εφικτή, αλλά και επιβεβλημένη, η αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου που αφορά τόσο στο τηλεφωνικό απόρρητο όσο και στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. Στην πράξη όμως ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποδεικνύει πως ούτε δημοκρατικές ευαισθησίες, ούτε συναίσθηση των ευθυνών του διαθέτει. Τον επερχόμενο χειμώνα θα φανεί εξάλλου πως του λείπει και η ικανότητα πρόγνωσης και αντιμετώπισης δύσκολων καταστάσεων, όπως η ενεργειακή κρίση, με συνέπεια το κυβερνών κόμμα να κληθεί στις επικείμενες εθνικές εκλογές να καταβάλει βαρύ τίμημα (πολύ βαρύτερο από όσο αφήνουν προσωρινά να εννοηθεί οι τρέχοντες δημοσκοπήσεις) για τον βίο και την πολιτεία του αρχηγού του.

*Ο Κώστας Χρυσόγονος είναι συνταγματολόγος, μέλος του Π.Σ. του ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ

Διαβάστε επίσης:

Ήταν ένας γάιδαρος με μεγάλη καρδιά!

Κυριάκος Μητσοτάκης: «Ο πρωθυπουργός της επισύνδεσης» 

Τάσεις συγχώνευσης στην αγορά ενέργειας