Ο πρώτος γύρος των εκλογών για την ανάδειξη της νέας ηγεσίας του Κινήματος Αλλαγής αποδείχτηκε πολύ περισσότερο καθοριστικός απ’ όσο θα περίμενε κάποιος την περασμένη εβδομάδα.

● Κυρίως επειδή η διαφορά του Νίκου Ανδρουλάκη από τον δεύτερο Γιώργο Παπανδρέου (8,91%) μπορεί να μην φαίνεται τεράστια, αλλά τον καθιστά ξεκάθαρο φαβορί.

● Ακόμη περισσότερο ύστερα από τη δημόσια στήριξη του ηττημένου Ανδρέα Λοβέρδου στον προπορευόμενο ευρωβουλευτή του ΚΙΝΑΛ.

Ο Ανδρουλάκης κατάφερε να ισορροπήσει την αδυναμία του στα μεγάλα αστικά κέντρα με μεγάλο προβάδισμα σε κρίσιμες περιφέρειες της χώρας αξιοποιώντας αυτό που όλοι γνωρίζαμε ότι ήταν το ισχυρό του όπλο: έναν ισχυρό κομματικό μηχανισμό υπό τον έλεγχό του.

Το οφθαλμοφανές σοκ που υπέστη ο Λοβέρδος την Κυριακή το βράδυ και η υπέρμετρη και χωρίς συνοχή οξύτητα με την οποία αντέδρασε ο Παπανδρέου στο αποτέλεσμα του πρώτου γύρου μαρτυρούν τον αιφνιδιασμό των δύο «δεινοσαύρων» του κόμματος εξαιτίας του αποτελέσματος.

Βεβαίως, όπως κι αν βλέπει ο καθείς τα πράγματα, ο δεύτερος γύρος είχε εξαρχής φαβορί τον Ανδρουλάκη, ύστερα μάλιστα και από τη στήριξη που ανακοίνωσε – έστω και απρόθυμα – την Τρίτη το απόγευμα ο Λοβέρδος. Εξάλλου και οι δημοσκοπήσεις – που τόσο κατακρίθηκαν αυτές τις μέρες, άλλοτε δίκαια και άλλοτε άδικα – τον Ανδρουλάκη έδιναν φαβορί για τον δεύτερο γύρο ανεξαρτήτως αντιπάλου.

Ωστόσο δεν υπάρχει λόγος να επιμείνουμε σε σενάρια περί εκλογής. Κυριακή κοντή γιορτή…

Νύφη περιζήτητη

Από τη Δευτέρα το πρωί ήδη θα βρισκόμαστε στην – κατά το δημοσιογραφικό κλισέ – «επόμενη μέρα» και πλέον θα τρέχει ήδη το στοίχημα του Κινήματος Αλλαγής, το οποίο παραμένει έτσι όπως το προσδιορίσαμε στο προηγούμενο φύλλο του «Ποντικιού» την Πέμπτη 2 Δεκεμβρίου:

«Το πρώτο μέλημα του ΚΙΝΑΛ την επομένη της ανάδειξης του νέου προέδρου είναι η διασφάλιση των κεκτημένων. Πρωτίστως να διασφαλιστεί ότι το κόμμα δεν θα υποστεί μια νέα “αιμορραγία” στελεχών που θα δίνει εικόνα διάλυσης. Το αμέσως επόμενο ζητούμενο είναι η διαμόρφωση μιας διακριτής και ισχυρής ιδεολογικής και πολιτικής ταυτότητας».

Κατά πολλούς πάντως – ιδίως όσους βρίσκονται εκτός ΚΙΝΑΛ, και κυρίως στα δύο μεγάλα κόμματα – το κεντρικό ζήτημα είναι οι πιθανές μετεκλογικές συμπράξεις: με ποιον θα μπορούσε να πάει και με ποιον όχι το Κίνημα Αλλαγής ύστερα από μια εκλογική αναμέτρηση χωρίς αυτοδυναμία.

Δεν έχουν πολύ άδικο, καθώς, ακόμη και αν οι κάλπες με απλή αναλογική αποβούν άκαρπες και πάμε σε δεύτερες εκλογές με ενισχυμένη αναλογική, και πάλι η αυτοδυναμία δεν θα είναι μια απλή υπόθεση. Με ένα «φυσιολογικό» συνολικό ποσοστό 8% για τα εκτός Βουλής κόμματα, το πρώτο κόμμα θα χρειαστεί οπωσδήποτε 38% για να κερδίσει μόλις 151 έδρες. Το αναγκαίο αυτό ποσοστό θα μειώνεται όσο αυξάνονται τα εκτός Βουλής και θα αυξάνεται όσο θα μειώνονται τα εκτός Βουλής.

● Για τη Ν.Δ., η οποία το 2019, ως αδιαμφισβήτητο φαβορί και στα καλύτερά της, είχε λάβει 39,85%, αποτελεί πράγματι ερώτημα το αν θα μπορούσε να διατηρηθεί τόσο ψηλά ύστερα από μια πολύ δύσκολη θητεία, κατά την οποία η πανδημία της Covid-19 δημιούργησε πλήθος προβλήματα, δυσαρέσκειες, τεράστιες οικονομικές δυσκολίες, ένα κύμα δυσβάστακτης ακρίβειας και πολλές χιλιάδες νεκρούς.

● Για τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος ακόμη δεν έχει καταφέρει να αποκομίσει (δημοσκοπικά τουλάχιστον) οφέλη από τα ζόρια της κυβέρνησης και τη δυσαρέσκεια που έχει δημιουργήσει η διαχείρισή της, τα πράγματα είναι ακόμη δυσκολότερα. Αν υποθέσουμε ότι παρά ταύτα θα κερδίσει τις εκλογές, θεωρείται, προς το παρόν, σχεδόν αδύνατον να φτάσει σε ποσοστό αυτοδυναμίας.

Με δεδομένο ότι η Ν.Δ. δεν θα ήθελε να συγκυβερνήσει με έναν ακροδεξιό σχηματισμό και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι δυνατόν να αποσπάσει τη συναίνεση του ΚΚΕ (ενδεχομένως ούτε καν του ΜέΡΑ25), ο ρόλος του ΚΙΝΑΛΛ θα είναι, σε αυτή την περίπτωση, κομβικός ακόμη και αν δεν καταφέρει να αυξήσει το ποσοστό του ούτε κατά μία μονάδα συγκριτικά με το 8,1% του 2019. Με απλά λόγια το κόμμα της Κεντροαριστεράς θα παραμείνει, πιθανότατα, σε ρόλο πολύφερνης νύφης – ρόλο σαφώς ισχυρότερο αν καταφέρει να αυξήσει τις δυνάμεις του.

Όρος ύπαρξής του η εξουσία

Το ερώτημα είναι αν ο ρόλος του δυνάμει κυβερνητικού εταίρου θα ισχύει ανεξαρτήτως του ποιος θα είναι ο νικητής της Κυριακής. Κατά την εκτίμησή μας θα ισχύει για διάφορους λόγους:

1. Ο όρος «προοδευτική διακυβέρνηση», στην απλή ΠΑΣΟΚική γλώσσα, δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην συγκυβέρνηση με τον ΣΥΡΙΖΑ. Για την ακρίβεια, εάν έρθει εκείνη η ώρα, θα σημαίνει μια συγκυβέρνηση στην οποία το ΚΙΝΑΛ/ ΠΑΣΟΚ θα συμμετάσχει ύστερα από την αποδοχή – από τον μεγάλο εταίρο – ενός πακέτου πολιτικών μέτρων και διευθετήσεων με «προοδευτικό» πρόσημο, τα οποία θα δικαιολογούν επαρκώς τη συμμετοχή του Κινήματος στην κυβέρνηση.

2. Το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ αποτελεί μια ικανή ομάδα «τεχνικών της εξουσίας», απλωμένη σε πολλά επίπεδα της Αυτοδιοίκησης, του συνδικαλισμού και του κράτους, η οποία:

● Λείπει καταφανώς από τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος πήρε τεράστιο κομμάτι της λαϊκής βάσης του ΠΑΣΟΚ, αλλά σχεδόν κανέναν από τους κατέχοντες τα μυστικά της αποτελεσματικής διακυβέρνησης. Μια έλλειψη που του στοίχισε πάρα πολύ κατά τη συνύπαρξή του στην εξουσία με τους αλλοπρόσαλλους Ανεξάρτητους Έλληνες.

● Βγάζει ασπροπρόσωπη την πάμπτωχη από ικανά στελέχη Ν.Δ. τόσο κατά τη συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου 2012-14 όσο και με τις ΠΑΣΟΚικές μετεγγραφές του Μητσοτάκη από το 2019 μέχρι σήμερα.

Επειδή όμως πρόκειται ακριβώς γι’ αυτό, δηλαδή για «τεχνικούς της εξουσίας» χωρίς ευρύτερη λαϊκή βάση, το ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να αναπαραχθεί σε απόσταση από την εξουσία και τη διακυβέρνηση. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, λοιπόν, όσοι σήμερα πιστεύουν ότι η συμμετοχή του σε ένα κυβερνητικό σχήμα εξαρτάται πρωτίστως από τις όποιες ιδεολογικές προτιμήσεις του επόμενου αρχηγού του κάνουν λάθος. Και θα το διαπιστώσουν αν και όταν έρθει η ώρα…

Διαβάστε επίσης:

Όταν δεν είμαστε περήφανοι…

Εκλογές ΚΙΝΑΛ: Στο επίκεντρο η πολιτική

Ο Πάπας, τα φαντάσματα της Ευρώπης και η χαλασμένη «σούπα» της κυβέρνησης